
الگوهای قیمتی کلاسیک چه ماهیتی دارند؟
از بسیاری جهات، الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال را میتوان نوع پیچیدهتری از خطوط روند به شمار آورد. مهم است که قبل از ادامه مبحث الگوهای قیمتی، ابتدا مفاهیمی مانند حمایت و مقاومت، خطوط روند و سایر مفاهیم ابتدایی تحلیل تکنیکال را یاد بگیرید.
تحلیل الگوهای قیمت میتواند برای پیشبینیهای کوتاهمدت و یا بلندمدت به کار رود. اطلاعات میتواند چندساعته، روزانه، هفتگی و یا ماهانه باشد و الگوهایی به کوتاهی یک روز و یا به بلندی چند سال در نمودار تشکیل شود.
بخش بزرگی از درک ما از الگوهای قیمتی، به فعالیتهای ریچارد شاباکر نسبت داده شده است. کتاب کلاسیک او با نام «تحلیل تکنیکال و سود بازار سهام» یا “Technical Analysis and Stock Market Profits ” که در سال ۱۹۳۲ منتشر شده پایههای تحلیل مدرن الگوهای قیمتی را گذاشت. همچنین در سال ۱۹۴۸ رابرت ادوارد و جان مگی در کتاب “تحلیل تکنیکال روند سهام” بیشتر مفاهیمی که در بخش اول کتاب قرار داده شده بود را به شاباکر نسبت دادند.
در تجزیه و تحلیل فنی، تغییرات بین روند رو به رشد و سقوط اغلب با الگوهای قیمت نشان داده میشوند. الگوی قیمت یک پیکربندی قابل تشخیص از حرکت قیمت است که با استفاده از یک سری خطوط روند یا منحنی شناسایی میشود. هنگامی که الگوی قیمت یک تغییر در جهت روند را نشان میدهد، به عنوان یک الگوی بازگشتی شناخته خواهد شد. الگوی تداوم، زمانی رخ میدهد که روند پس از یک وقفه کوتاه در مسیر موجود خود ادامه مییابد. تحلیلگران فنی مدتها از الگوهای قیمت استفاده کردهاند تا جنبشهای فعلی را بررسی و حرکتهای بازار آینده را پیش بینی کنند.
↵ تشریح الگوهای قیمت
الگوهای قیمت به طور کلی به دو نوع ادامه دهنده و بازگشتی تقسیم میشوند.
⇐ الگوی بازگشتی
یک الگوی قیمت که نشان دهنده تغییر در روند غالب است به عنوان یک الگوی بازگشتی شناخته میشود. این الگوها دورههایی را نشان میدهند که گاوها یا خرسها از روند خود خارج میشوند. روند غالب متوقف خواهد شد و سپس در یک مسیر جدید به عنوان انرژی جدید از طرف دیگر (گاو یا خرس) ظاهر میشود.
به عنوان مثال،با ظاهر شدن یک الگوی قیمتی، روند صعودی حمایت شده توسط شور و شوق گاو نر میتواند متوقف شده و در نهایت به خرس تبدیل شود و در نتیجه این باعث تغییر روند به روند نزولی میشود. این بازگشتهایی که در قلههای بازار اتفاق میافتد، به عنوان الگوهای توزیع نامیده میشوند، جایی که معاملگران فنی بیشتر از خرید تمایل به فروش دارند. برعکس، برگشتهایی که در درههای انتهایی بازار اتفاق میافتد، به عنوان الگوهای انباشت شناخته میشوند. جایی که معامله گران فنی بیشتر خرید انجام میدهند. این الگوهای برگشت شامل سه مورد زیر هستند:
⇐ الگوی سر و شانه
⇐ الگوی سقف دوقلو
⇐ الگوی کف دو قلو
↵ الگوی تحکیمی
الگوی قیمتی که نشان دهنده قطع موقت یک روند موجود باشد به عنوان یک الگوی تحکیمی شناخته می شود. الگوی تداوم میتواند به عنوان یک مکث در طول یک روند غالب – زمانی که گاوها نفس خود را در طول روند صعودی تازه می کنند و یا زمانی که خرس ها برای یک لحظه در طول روند نزولی استراحت کنند- باشد. بنابراین الگوی تحکیمی، ادامه دهنده یک روند پس از یک مکث میباشد.
البته استثناء هایی وجود دارد که پس از اتفاق افتادن یک الگوی تحکیمی، روند معکوس شود. هیچ راهی برای تشخیص اینکه آیا روند ادامه خواهد یافت یا معکوس خواهد شد، وجود ندارد. به این ترتیب، توجه دقیق باید بر روی خطوط روند که برای طراحی الگوی قیمت صورت می گیرد. و اینکه آیا قیمت در بالاتر یا پایین منطقه تداوم شکسته می شود، قرار گیرد.
تحلیل گران فنی معمولا توصیه می کنند که روند ادامه یابد تا اینکه تایید شود که آن را معکوس کرده است. به طور کلی، هرچقدر الگوی قیمت طول می کشد تا توسعه یابد، و حرکت روند قیمت در الگوی بزرگتر، حرکت مهم تر از زمانی است که قیمت یک بار در بالاتر یا کمتر از منطقه ادامه مییابد.
اگر قیمت در روند خود ادامه یابد، الگوی قیمت به عنوان یک الگوی تداوم شناخته می شود. الگوهای تداوم مشترک عبارتند از:
آموزش الگوی قیمتی در تحلیل تکنیکال بورس
الگوهای قیمتی جز یکی از محبوب ترین ابزارها در تحلیل تکنیکال می باشد. بخشی از الگوهای قیمت تحت عنوان الگوهای بازگشتی قیمت، به شناسایی روندهای جدید در چارت تحلیل تکنیکال کمک بسزایی میکند. در این مطلب قصد داریم که چندین الگوی قیمتی در تحلیل تکنیکال را بطور کامل مورد بررسی الگوهای قیمتی مهم قرار بدهیم.
برای افزایش اطلاعات و آگاهی خود در زمینه بورس می توانید در کلاس بورس شرکت کنید و یا با خرید پکیج بورس به راحتی تنها در مدت زمان بسیار کمی علم بورسی خود را افزایش بدهید.
۱ – الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال:
الگوی سر و شانه، الگویی با سه قله است که دوتای بیرونی آن در ارتفاعی برابر و قلهی وسط از بقیه بلندتر است و درنهایت طرحی شبیه به سر و شانههای انسان در نمودار به وجود میآید. این الگو زمانی شکل میگیرد که قیمت سهام به سقف خود رسیده و بعد به کف آخرین حرکت صعودی خود برمیگردد. سپس قیمت از سقف قبلی بالاتر میرود تا قله را ساخته و بعد دوباره به کف اولیهی خود باز میگردد. درنهایت، قیمت یکبار دیگر افزایش مییابد، اما این بار به قلهی اول رسیده و روند نزولی به خود میگیرد. این الگو معمولاً پس از یکروند قوی رخ میدهد و برحسب شرایط بازار، میتواند نشانهای از تغییر تمایلات جمعی و پتانسیل یک بازگشت قیمتی خیلی نزدیک در بازار می باشد. هر زمان که خط گردن در الگوی سر و شانه دارای شیب نزولی باشد، نشانه ضعیف بودن بازار است و شانه راست ضعیفی نیز شکل میگیرد. در چنین حالتی که شیبخط کاهشی باشد اخطار فروش دیرتر صادر میشود. خط گردن صعودی نشانه قدرت بالای بازار است اما این مشکل وجود دارد که اخطار دیرهنگام صادر میشود. حد زیان الگو، بالای شانه راست قرار میگیرد. البته در بعضی مواقع الگوهای سر و شانهای به وجود میآیند که ارتفاع شانه راست و سر نزدیک است. در این حالت میتوانید حد زیان را بالای قسمت سر قرار دهید تا حد ضرر مطمئنتری داشته باشید. این حد ضرر در الگوی سر و شانه معکوس نیز برقرار است.
۲ – الگوی سقف و کف دوقلو:
از لحاظ نموداری این الگو نشاندهنده دو بار تلاش نافرجام قیمت برای ادامه حرکت اصلی است، که درنهایت با تشکیل آن انتظار میرود روند غالب تغییریافته و بازار در جهت دیگری به مسیر خود ادامه دهد. به طور کلی این الگو نشان دهنده این است که پس از یکروند قوی نزولی سرانجام خریداران با غلبه بر فروشندگان توانستهاند، روند بازار را به صعودی تغییر دهند. الگوی دو قلوهای سقف به صورت حرف M و الگوی دو قلوهای کف به صورت حرف W می باشد. نحوه محاسبه کردن هدف قیمت و بررسی روند و حجم معامله نیز مانند الگوی سر و شانه ها میباشد. احتمال می رود روند حجم معاملات در قله اول سنگین تر از قله دوم باشد. از آنجا که این الگو نقاطی از قیمت را نشان می دهد که سرمایه گذاران وارد یک روند در حال تغییر می شوند از اهمیت فراوانی برخوردار است. در یک روند صعودی، سقف دوقلو نقاطی از قیمت را نشان می دهد که معامله گران بسیاری تمایل به فروش دارند این عمل آنها موجب سرکوب تقاضا و نزول قیمتها می شود. یک نتیجه گیری منطقی این است که این سطح قیمتی، از منظر تحلیل بنیادی بعنوان سطوحی است که اکثر سرمایه گذاران از نظر ارزش ذاتی آن سهم بر روی آن توافق دارند. در کف دوقلو اگر نمودار قیمت در دو مرتبه مختلف در سطح قیمتی یکسانی از نزول دست بکشد تحلیلگر می تواند به این نتیجه برسد که اجماع بازار نسبت به ارزان بودن سهم توافق دارند و این می تواند یک سرمایه گذاری جذاب را ایجاد کند.
۳ – الگوی پرچم:
الگوی پرچم (Flag) از دسته ی الگوهای ادامه دهنده محسوب میشود. قیمت قبل از اینکه روند قبلی خود را ادامه دهد ، به اصطلاح مقداری استراحت می کند ، در اینجا یعنی الگوی پرچم را تشکیل میدهد و بعد به حرکت قبلی خود ادامه میدهد. الگوی پرچم معمولا بعد از افزایش یا کاهش شدید قیمت تشکیل میشود. در این الگو دو هدف قیمتی داریم، هدف اول مانند شکل اندازه قاعده اولین حرکت تصحیحی داخل الگو می باشد و حد سود دوم به اندازه فاصله آغاز روند صعودي قبلی تا نقطه تشکیل الگو می باشد که با شکسته شدن یکی از خطوط بالایی و پایینی الگو انتظار داریم قیمت پیش روي کند. در این الگو انتظار داریم قیمت در جهت قبلی خود به حرکتش ادامه دهد. این الگو تشکیل شده از دو قسمت می باشد:
الگوی پرچم شامل دو نوع می باشد:
- پرچم (دارای دو سطح موازی): الگوهای قیمتی مهم این الگوی تقریبا شبیه به یک کانال است که شیبی خلاف حرکت اصلی قبل از خود دارد. در واقع نوعی اصلاح و جذب انرژی برای حرکت در جهت قبلی می باشد. معمولا الگوهای قیمتی مهم الگوهای قیمتی مهم این الگو به دلیل تسویه سفارشات افرادی که در سود بوده اند ایجاد می شود. که این الگو زمانی تکمیل می شود که قیمت ضلع موافق حرکت فعلی را بشکند. یعنی اگر پرچم به سمت بالا در حال حرکت بود (پرچم نزولی)، باید ضلع پایین شکسته شود. در صورتی که شیب الگو به سمت پایین باشد (پرچم صعودی)، باید ضلع بالایی الگو شکسته شود. هدف این الگو این است که ابتدا باید میله پرچم را اندازه بگیریم. سپس از نقطه ای که شکست مدنظر انجام شده است، به اندازه میله پرچم هدف گذاری میکنیم.
۲٫ پرچم سه گوش: این الگو شباهت بسیار زیادی با الگوی مثلث متقارن دارد. بنابراین یکی از روش هایی که می توان برای این الگو هدف قیمتی را مشخص کرد، بر اساس همان الگوی مثلث متقارن است. در یک پرچم عادي يا سه گوش پایین رو، شکست زیر مقاومت پشتیبان نشانه آن است که نزول قبلي از سرگرفته شده است. اگر چه پرچم هاي معمولي و سه گوش ساختارهاي متداولي دارند، راهنمایی های و شناسايي آنها را نباید پر اهمیت تلقي کرد. اینکه قبل از پرچم هایک صعود یا نزول شدید وجود دارد، نکته حائز اهمیت است. اعتبار ساختار بدون یک حرکت سریع، جاي تردید دارد و معامله حائز ریسک بیشتری خواهد بود. برای افزایش توان شناسایی الگو به دنبال تائید حجم در حرکت ابتدايي، تثبیت و از سرگیری باشید.
۴ – الگوی مستطیل:
الگوی مستطیل بوسیله خط حمایت و یک خط مقاومت که هردو با هم در یک نمودار قرار دارند رسم می شود. الگوی مستطیل بیشتر برای نوسان گیری مورد استفاده قرار می گیرد. نکته مهم در الگوی مستطیل این است که اگر حجم معاملات اطراف خط مقاومت زیاد باشد، معمولا از سمت خط حمایت شکسته می شود و بلعکس.
برای تشکیل الگوی مستطیل حداقل بایستی دو اوج و دو کف قیمتی تشکیل شود و تا زمانی که شکست یعنی حرکت قیمت به بالای سقف یا زیر کف دامنه محدود نوسانی تائید نشده باشد نمیتوانیم در رابطه با مسیر بعدی بازار پیش بینی انجام بدهیم.
توجه داشته باشید اگر الگو در انتهای روند نزولی تشکیل شود، آنگاه با الگوی کف مستطیلی شکل مواجه هستیم و اگر شکست صعودی باشد، الگو بازگشتی صعودی خواهد بود و اگر شکست نزولی باشد، الگو پیرو روندی خواهد بود. همچنین اگر الگو در انتهای روند صعودی تشکیل شود، الگوی اوج مستطیلی شکل را خواهیم داشت. در این صورت، شکست صعودی، منجر به ادامه روند صعودی خواهد شد. اگر شکست نزولی باشد، الگو بازگشتی خواهد بود. برای برآورد قیمتی هم از ارتفاع الگو استفاده میکنیم. قیمت پس از پدیدار شدن مستطیل صعودی معمولاً صعود می کند.
صفر تا صد الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال
الگوهای قیمت در تحلیل تکنیکال از جمله مباحث مهمی است که متأسفانه در بسیاری از موارد به درستی فهم نمیشود. بسیاری گمان میکنند که در تحلیل تکنیکال صرف به دنبال شکلگیری الگوهای قیمتی روی چارت باشند. این در حالی است که الگوهای قیمت صرفاً یک ابزار یا به تعبیر بهتر نشانههایی هستند که به کمک آن میتوان روندها را پیشبینی کرد. در همین راستا در این مقاله قصد داریم به معرفی الگوی فنجان و دسته بپردازیم. الگویی به دلایل شباهت شکل ظاهری آن به فنجان دسته دار، نامگذاری شده است و البته در بین تحلیلگران تکنیکال به نام الگوی کاپ نیز شناخته میشود. برای آشنایی کامل با الگوی کاپ در تحلیل تکنیکال تا انتها با ما همراه باشید.
منظور از الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال چیست؟
الگوهای قیمتی به صورت کلی در دو دسته تقسیمبندی میشوند که عبارتاند از:
- الگوهای ادامه دهنده: نشاندهنده تداوم روندها در نمودار قیمت هستند.
- الگوهای بازگشتی: نشاندهنده تغییر جهت روندها در نمودار قیمت هستند.
الگوی فنجان و دسته در زمره الگوهای ادامه دهنده قرار میگیرد. نکته بسیار مهم آن است که این الگوی قیمتی صرفاً در روندها صعودی به وجود میآید و به نوعی میتوان آن را سیگنال مثبت و صعودی برای قیمت در نظر گرفت. اما اجازه دهید ببینیم که ماجرا از چه قرار است؟
تصور کنید که یک قیمت یک دارایی روند صعودی به خود گرفته است. پس از مدتی این روند تغییر الگوهای قیمتی مهم میکند و سهم وارد یک روند نزولی میشود. اما توان فروشندگان به حدی نیست که سهم را وارد یک روند نزولی سنگین کنند. این خریداران هستند که پس از مدتی مجدداً ابتکار عمل را در دست میگیرند و دارایی را از روند نزولی خارجی میکنند. به همین دلیل روند نزولی چندان تداوم پیدا نمیکند و مجدداً دارایی به روند صعودی خود باز میگردد. در جریان این فعل و انفعالات، بدنه الگوی کاپ در تحلیل تکنیکال شکل میگیرد. به یک فنجان که نگاه کنید، بدنه آن تقریباً شکلی شبیه حرف U انگلیسی دارد.
اما داستان الگوی فنجان و دسته در همین جا به پایان نمیرسد. معمولاً زمانی که روند نزولی سهم به طور کامل جبران میشود و سهم به سطح قیمت قبل از روند نزولی میرسد، بار دیگر یک نوسان کوتاه نزولی در سهم رخ میدهد. اما این بار خیلی سریعتر از قبل به مدار صعودی برمیگردد. در جریان این اتفاق نیز دسته الگوی کاپ شکل میگیرد. پس از آن سهم وارد یک روند صعودی میشود. به این ترتیب الگوی فنجان و دسته در نمودار خود را نشان میدهد.
نکات طلایی در خصوص الگوی فنجان و دسته
درباره هر الگوی قیمتی مجموعهای از نکات وجود دارد که اصطلاحاً از آنها به فوت کوزهگری در تحلیلگری یاد میشود. یک تحلیلگر زمانی میتواند به نتایج مناسبی از تحلیلهای خود دست پیدا کند که آشنایی کاملی با این نکات داشته باشد. در همین راستا مهمترین نکاتی که باید مورد توجه قرار بگیرد، عبارتاند از:
1. قدرت بالای خریداران در شکلگیری الگوی کاپ مؤثر است
یکی از مهمترین نکاتی که باید در مورد الگوی کاپ مورد توجه قرار بگیرد، قدرت بالای خریداران است که اجازه نمیدهند فروشندگان روندهای نزولی شدیدی را سهم ایجاد کنند. معمولاً از زمانی که بدنه فنجان در این الگو شکل میگیرد، صرفاً تعداد محدودی کندل نزولی شکل میگیرد و تضعیف کندلهای نزولی در نمودار از همان ابتدای کار آشکار میشود. یک نشانه بسیار مهم برای پیشبینی شکلگیری الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال، همین قدرت بالای خریداران است.
2. تشخیص بهترین زمان برای ورود به سهم با استفاده از الگوی کاپ بسیار مهم است
نکته طلایی دیگر که در خصوص الگوی کاپ در تحلیل الگوهای قیمتی مهم تکنیکال مورد توجه قرار بگیرد، تشخیص زمان مناسب برای ورود به سهم است. اساساً در خصوص هر الگوی قیمت در تحلیل تکنیکال باید به این سؤال پاسخ داده شود که در صورت مشاهده آن روی نمودار، چه زمان باید از سهم خارج شویم یا به آن وارد شویم؟ درباره الگوی فنجان و دسته بسیاری از کارشناسان تحلیل تکنیکال معتقدند که بهترین زمان برای ورود به سهم، وقتی است که بدنه فنجان به طول کامل و نیمی از دسته فنجان نیز شکل گرفته است.
البته گروهی نیز معتقدند که باید صبر کرد که دسته فنجان نیز به طور کامل شکل بگیرد و بعد وارد سهم شد. دیدگاه دوم کمی محتاطانه است و از طرفی این امکان وجود دارد که آن زمان دیگر برای ورود به سهم دیر شده باشد. با این وجود تصمیم نهایی کاملاً شخصی است و بسته به استراتژی معاملاتی و میزان ریسکپذیری شخصی باید در این خصوص تصمیمگیری شود.
3. نشانههایی که برای شکلگیری الگوی فنجان و دسته قوی را بشناسیم
هر الگوی قیمت بسته به اجزای تشکیلدهندهاش سیگنالهای قوی یا ضعیفی صادر میکند. یک تحلیلگر باید بتواند با در نظر گرفتن جنبههای مختلف آن تشخیص دهد که یک الگو چه میزان قدرتمند است. در خصوص الگوی فنجان و دسته با توجه به نمودار قیمت باید به نکات زیر را بررسی کرد:
- الگوهایی که دارای کفه فنجان گردتری دارند، سیگنالهای قویتری به حساب میآیند.
- اگر کفه فنجان حالت نوک تیز داشت، توصیه میکنیم که از ورود به سهم اجتناب کنید.
- فنجانهایی که عمق زیادی پیدا میکنند، سیگنال ضعیفی به شمار میروند. نکته اول در خصوص قدرت خریداران را بار دیگر مرور کنید تا متوجه علت این مسئله شوید.
- در جریان روند نزولی در الگو فنجان و دسته، حجم معاملات کاهشی و در روند صعودی باید حجم معاملاتی افزایشی باشد تا الگوی قدرتمندی شکل بگیرد.
- اعتبار الگوی کاپ در شرایطی بالا است که نقدینگی بالایی در بازار وجود داشته باشد.
4. انتخاب تایم فریم مناسب برای شناسایی الگوی فنجان و دسته ضروری است
برخی از الگوهای قیمت در تحلیل تکنیکال هستند که در مدت زمان کوتاهی شکل میگیرند. اما در مقابل هستند الگوهایی که تشکیل آنها ممکن است حتی چند سال به طور بینجامد. الگوی کاپ در تحلیل تکنیکال در ردیف الگوهایی قرار دارد که شکلگیری آن معمولاً زمانبر است.
گاهی اوقات حتی حدود 5 سال نیز زمان برای الگوهای قیمتی مهم شکلگیری کامل آن زمان نیاز است. اما معمولاً در مدت زمان یک ماه تا یک سال این الگو در نمودار شکل میگیرد. به همین دلیل در انتخاب تایم فریم مناسب برای تشخیص این الگوی قیمتی در نمودار باید حتماً مدت زمان مناسب را در نظر بگیرید.
5. این الگو نباید به تنهایی مبنای تصمیمگیری قرار بگیرد
یکی از مهمترین اشتباهاتی که معمولاً تحلیلگران تازه کار مرتکب میشوند، این است که صرفاً با مشاهده الگوهای قیمتی دست به اقدام میزنند. الگوهای قیمتی هرچقدر هم که به صورت کامل و با تمام نشانههای ذکر شده شکل بگیرند، نباید به عنوان تنها فاکتور برای تصمیمگیری در خرید و فروش سهام در نظر گرفته شوند.
باید توجه داشته باشید که حتماً سایر ابزارها از قبیل اندیکاتورها در کنار تشخیص الگوها مورد بررسی قرار بگیرند. در صورتی که نشانههای متعددی بر تأیید الگوی قیمت حکایت داشتند، حال وقت تصمیمگیری و رسیدن به نتیجه نهایی است.
سؤالات متداول
1. الگوی فنجان و دسته چه سیگنالی صادر میکند؟
این الگو سیگنال صعودی صادر میکند و معمولا در روندهای صعودی نیز تشکیل میشود.
2. حد زیان در الگوی کاپ را چگونه انتخاب کنیم؟
معمولا حد زیان الگوی کاپ باید کمی بالاتر از پایینترین نقطه دسته فنجان در نظر گرفته شود.
3. الگوی کاپ معمولا در چه بازی زمانی شکل میگیرد؟
معمولا این الگو در تایم فریمهای یک ماه تا یک سال در نمودار ایجاد میشود. البته در برخی مواقع زمان بیشتری نیز به طول میانجامد.
کلام پایانی
در این مقاله به معرفی الگوی فنجان و دسته پرداختیم. با استفاده از الگوی کاپ در تحلیل تکنیکال میتوانید سیگنالهای صعودی نسبتاً قدرتمندی را در تایم فریمهای بلندمدت دریافت کنید که بسیار ارزشمند هستند. همانطور که مشاهده کردید، مفاهیم پیرامون الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال چندان پیچیده نیستند. اما آنچه که اهمیت پیدا میکنند، الگوهای قیمتی مهم مهارت در تشخیص به موقع و استفاده صحیح از آنها است. این مهم به دست نمیآید مگر با انجام تمرینهای عملی متعدد که یک تحلیلگر زیر نظر مدرس متخصص پشت سر بگذارد.